پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

پایگاه اطلاع رسانی دفتر مرجع عالیقدر حضرت آیت الله العظمی مکارم شیرازی

صفحه کاربران ویژه - خروج
مرتب سازی بر اساس
 

امام علی(ع) و بیان منشأ اصلی «فتنه ها»

پرسش : امام علی(ع) ریشه اصلی «فتنه ها» را در چه می داند؟
پاسخ اجمالی:

امام علی(ع) درباره ریشه اصلی فتنه ها می فرمايد: «آغاز پيدايش فتنه ها، پيروى از هواها و هوسها و بدعتهاي مخالف كتاب خداست؛ که گروهى چشم و گوش بسته و نادان، يا هواپرست آگاه، به پيروى از فتنه گران بر مى‏ خيزند و از هوس‏ ها و بدعتهاى آنان حمايت مى‏ كنند. [فتنه گران، براى رسيدن به مقاصد خود حق و باطل را به هم مى‏ آميزند. و] اگر باطل از آميختن با حق جدا مى‏ گرديد [ديگر] بر طالبان حق پوشيده نمى‏ ماند؛ در اين حالت شيطان بر پيروان خود مسلّط مى‏ شود و تنها آنان كه مشمول رحمت خدا بوده‏ اند نجات مى‏ يابند».

تأکید امام علی(ع) بر «آزادی بیان» مردم در برابر حاکم

پرسش : امام علی(ع) شیوه برخورد با حاکم عادل را چگونه دانسته اند؟
پاسخ اجمالی:

امام علی(ع) می فرماید: «با من آن گونه كه با زمامداران ستمگر سخن گفته مى شود سخن نگوييد و آن گونه كه مردم خود را در برابر حاكمان تندخو و جبّار حفظ مى كنند محدود نسازيد و به طور تصنّعى و منافقانه با من رفتار نكنيد، هرگز گمان مبريد كه درباره حقى كه به من پيشنهاد مى كنيد كوتاهى كنم [يا ناراحت شوم] و هرگز خيال نكنيد من در پى بزرگ ساختن خويشتنم، زيرا كسى كه شنيدن حق يا پيشنهاد عدالت به او برايش سنگين باشد عمل به آن دو براى او سخت تر و سنگين تر است».

روزه عاملی برای تثبیت عدالت فردی و اجتماعی

پرسش : مجبور کردن بندگان به گرسنگی و تشنگی روزه داری بی عدالتی نیست؟!
پاسخ اجمالی:

- این عبادت، نه تنها موجب پدید آمدن هیچ بی عدالتی ای نمی گردد، که حتی زمینه شکل گیری عدالت فردی و اجتماعی و رشد شخصیت انسانی و نیل به آرمان های الهی را نیز تأمین می کند.
- روزه به «حكومت عادت و شهوت» بر انسان پايان مى دهد و انسان را از بردگى تمنيات نفسانى رها مى سازد. آزادگى و كمال روحى به پايدارى مقابل خوردنی ها و نوشیدنی ها یا کامجویی های جنسی نيازمند است كه روزه به عنوان تمرینی یک ماهه پديد آورنده آن است.
- روزه درس برابرى و عدالت گستری در ميان افراد اجتماع است؛ با انجام اين دستور مذهبى، افراد متمكن وضع گرسنگان و محرومان اجتماع را به طور محسوس درمى يابند و به كمك آنها می شتابند.
- ضمن اینکه روزه حتی از حیث جسمی نیز اثر مثبت بر بدن دارد و در طب امروز و همچنين طب قديم، اثر معجزه آساى‏ «امساك» در درمان انواع بيماری ها به ثبوت رسيده و قابل انكار نيست.

عدم استفاده ابزاری امام علی(ع) از «بیت المال»

پرسش : چرا امام علی(ع) برای راضی نگهداشتن مخالفین، از «بیت المال» استفاده نکرد؟
پاسخ اجمالی:

جمعى از ياران امام علی(ع) از روی خيرخواهى گفتند: «عدالت شما موجب نارضایتی متمکنان و کارشکنی آنها شده است. اگر بخشش هایی از بیت المال داشته باشید طرفدار شما خواهند شد». حضرت(ع) در جواب فرمودند: «به خدا سوگند اگر شب را بر روى خارهاى [جانگداز] سَعْدان بيدار به سر برم و يا در غل و زنجيرها دست و پا بسته كشيده شوم براى من محبوب تر از آن است كه روز قيامت خدا و رسولش را در حالى ملاقات كنم كه به بعضى از بندگان ستم كرده باشم، چگونه بر كسى ستم روا دارم، آن هم براى جسمى دنیایی كه بزودی فرسوده می شود».

احتجاج های امام علی(ع) بر خلافت بلافصل خود بعد از رسول خدا(ص)؟

پرسش : آیا امیرالمؤمنین(ع) بر خلافت بلافصل خود بعد از رسول خدا(ص) احتجاج کرده است؟
پاسخ اجمالی:

حضرت علی(ع) در موارد متعددی راجع به موضوع امامت شان صراحتا بیاناتی را فرموده اند. بخشی از صریح ترین این بیانات، احتجاجات آن حضرت به آیه 55 سوره مائده است. ایشان بارها با استدلال به این آیه از شایستگی خود در امامت معنوی و زعامت سیاسی جامعه سخن گفتند؛ مواردی مانند: در گفت وگویی با خلیفه اول، در شورای شش نفره بعد از مرگ خلیفه دوم و در مجلسی که در زمان خلیفه سوم با حضور چهره های شاخص منعقد شده بود، که حتی در مورد اخیر صراحتا به واقعه غدیر نیز اشاره کرده اند.

از آن گذشته ایشان در یکی از مهم ترین خطبه های خود که به خطبه «شقشقیه» نیز شناخته می شود صریحا حقانیت خود در خلافت و غصب این حق توسط دیگران صحبت می کنند و می فرمایند که فلان شخص جامۀ خلافت را بر تن کرد در حالى که مى دانست جایگاه من در حکومت اسلامى چون محور سنگ هاى آسیاب است او مى دانست که سیل علوم از دامن کوهسار من جارى است و مرغان دور پرواز اندیشه ها به بلنداى ارزش من نتوانند پرواز کرد.

لزوم «عيب پوشى» حاکم نسبت به رعيت

پرسش : امام علی(ع) چگونه به فرماندار خود درباره پنهان کردن عیوب مردم سفارش می کند؟
پاسخ اجمالی:

امام علی(ع) درباره پنهان کردن عیوب مردم به فرماندار خود مي فرمايد: «بايد دورترين رعايا به تو و مبغوض ترين آنها در نزد تو كسانى باشند كه بيشتر در جستجوى عيوب مردمند. زيرا در مردم عيوبى وجود دارد و والى از همه سزاوارتر است كه آنها را بپوشاند، بنابراين لازم است عيوبى را كه بر تو پنهان است آشكار نسازى. وظيفه تو اين است كه آنچه را بر تو ظاهر گشته اصلاح كنى و آنچه از تو مخفى مانده خدا درباره آن داورى مى كند تا آنجا كه در توان دارى عيب پوشى كن تا خدا عيوبت را كه دوست دارى از رعيتت مخفی باشد، بپوشاند».

فساد «خواصّ» پر توقّع در حکومت

پرسش : امام علی(ع) چگونه فرماندار خود را به دوری از خواص پر توقّع و توجّه به توده مردم سفارش می کند؟
پاسخ اجمالی:

امام علی(ع) درباره دوری از خواص پرتوقّع و توجّه به توده مردم به فرماندارش می فرمايد: «بايد محبوب ترين كارها نزد تو امورى باشد كه در جهت رعايت حق از همه كامل تر و از نظر عدالت شامل تر و از نظر رضايت عمومى مردم جامع تر باشد؛ زيرا خشم توده مردم خشنودى خواص [اقليت پرتوقع] را بى اثر مى كند؛ اما ناخشنودى خاصان با رضايت عامه مردم جبران پذير است». بديهى است قوانينى كه از نظر حفظ حقوق، جامع تر و از نظر رعايت عدالت شامل تر و هم رضايت توده هاى مردم را بهتر جلب كند، مورد رضاى خداست و دوام آن تضمين شده است.

مدفون بودن مغیره بن شعبه در محل فعلی مزار مطهر امام علی(ع) در نجف!

پرسش : با توجّه به مخفی ماندن قبر مطهر امیر المؤمنین(ع) در صدر اسلام، از کجا معلوم است قبر فعلی همان قبر است؟ برخی می گویند قبر فعلی متعلق به مغیرة بن شعبه از دشمنان حضرت است!
پاسخ اجمالی:

مدفون بودن حضرت علی(ع) در نجف آن قدر روشن است که مورد اعتراف بسیاری از علما و مورخین معتبر اهل سنت همچون یعقوبی، ابن حزم، ابن ابی الحدید، ابن صباغ مالکی و شهاب الدین خفاجی قرار گرفته است.
ضمن اینکه علما و مورخین دیگری هم چون ابن عساکر، یاقوت حموی و ابن نجار بغدادی گواهی داده اند که «مغیره بن شعبه» در محل متفاوتی از نجف یعنی در «ثویه» دفن شد.
علاوه بر همه اینها روایات زیادی از اهل بیت(ع) وارد شده که در آنها قبر آن امام را در همین محل فعلی زیارت کرده و اصحاب شان را نیز به همین کار تشویق می کردند.

علّت پنهان بودن مرقد امام علی(ع)؟

پرسش : علّت پنهان ماندن قبر امیرالمؤمنین علی(ع) تا زمان امام صادق(ع) چه بوده است؟
پاسخ اجمالی:

منابع معتبر پنهان ماندن مرقد مطهر امام علی(ع) در مقطعی از تاریخ را بنابر وصیت خود حضرت و به جهت مصون ماندن از هتاکی های وحشیانه عمال و مزدوران بنی امیه می دانند. قداست منحصر به فرد مرقد امام علی(ع) و مقام با شرافت و عوامل دیگر ایجاب می نمود تا حرمت این مزار حفظ شود. پنهان نگاه داشتن مرقد مطهر حضرت می تواند به دلیل عدم شناسایی و حفظ جان شیعیان زائر حضرت نیز باشد. در زمان امام صادق(ع) که تعرض به شیعیان کمتر بود مکان فعلی توسط ایشان معرفی گردید.

هدف امام علي (ع) از حكومت؟

پرسش : هدف امام علي(ع) از بدست گرفتن «حكومت» چه بود؟
پاسخ اجمالی:

هدف امام علي(ع) از به دست گرفتن حکومت همچنان که گفته های مورخین گواه آن است، حفظ اصول و ارزش های اسلامی بود؛ ارزش هایی که در زمان حکومت خلفای پیشین به دلیل افکار جاهلی به فراموشی سپرده شد. لذا هنگامی که مردم دست بیعت به سوی امام(ع) دراز کردند در ابتدا مخالفت کرد؛ چراکه می دانست حکومت حق و عدالت بر مردمى كه عادت به ظلم و ستم كرده اند، بسيار مشكل است و با مخالفت هاى شديد سران دنياپرست روبرو خواهد شد؛ ولى پس از تمام شدن حجّت مسئوليت را پذيرفت.

مقام و فضائل امام حسن مجتبی(ع)

پرسش : تاريخ در مورد مقام و فضائل امام حسن مجتبی(ع) چه گزارشاتی ارائه داده است؟
پاسخ اجمالی:

پيامبر(ص) علاقه وافری نسبت به امام حسن(ع) داشت؛ نحوه ابراز محبت در موقع پایین آمدن از منبر و بوسیدن او و باز بالا رفتن بر منبر، نشانه جهت‌دار بودن این اظهار علاقه است. ایشان در وقت اظهار محبتش به امام حسن(ع) حاضران را شاهد مي‌گرفت تا این ابراز علاقه را به غائبین برسانند. امام حسن(ع) در بیعت رضوان حضور داشته و پیامبر(ص) با او بیعت کرده است. حضور او در مباهله به عنوان يكي از اصحاب کساء، نشانه اعتبار او نزد پيامبر(ص) و توفیق ایشان در بر انگیختن مردم کوفه در برابر ناکثین نشانه اعتبار او نزد كوفيان است.

تخریب شخصیت امام حسن(ع)

پرسش : علت اصلی تخریب شخصیت امام حسن(ع) و جعل روایات بر ضد ایشان چه بود؟
پاسخ اجمالی:

پس از شهادت امام علی(ع) و آغاز خلافت ایشان، دشمنان تلاش کردند تا شخصیت امام را خدشه‌ دار کنند و ایشان را از یک طرف بی‌ بهره از تدبیر و سیاست و از طرف دیگر دنیاطلب و بالاخره موضع او را در مقابل پدرش علی(ع) و برادرش حسین(ع) معرفی نمایند. آنها با جعل و ترویج اخبار پوچ، امام مجتبی(ع) را شخصیتی معرفی می کردند که دائماً در حال تزویج و طلاق بوده و اینکه امام در عوض پول حاضر شده از حکومت کناره بگیرد؛ یا اینکه ایشان خلافت را حق خویش نمی‌ دیده و لذا آن را تسلیم معاویه کرده است و ... در حقیقت بنی امیه و خصوصا بنی عباس از این کار هدف سیاسی داشتند و با این کار می خواستند مسیر حکومت و پادشاهی خود را هموار نمایند.

مسئله «خلافت» امام حسن(ع)؟

پرسش : درباره «خلافت» امام حسن(ع) چه نقل هایی در تاریخ وجود دارد؟
پاسخ اجمالی:

یکی از آثار برجای ‌مانده نگرش عثمانی در مذهب اهل سنت، بی‌ توجهی به خلافت شش ‌ماهه امام مجتبی(ع) است که نه آن را از عهد خلفای راشدین می‌ شناسند و نه از دوره ملوکی محسوب می‌ کنند. در اصل آنها این خلافت را چندان به رسمیت نمی‌ شناسند؛ این وضعیت در حالی است که اکثریت مسلمین تابعیت از وی را به عنوان خلیفه مسلمین پذیرفته بودند؛ البته روشن است که در آن برهه شکاف عمیقی میان مسلمانان به وجود آمده بود و همزمان با امام، معاویه نیز در شام مدعی خلافت بود، گرچه به قول خودِ وی از میان انصار تنها یک نفر با او همراه بود.

مختصری از ويژگی های امام حسن(ع)

پرسش : امام حسن(ع) دارای چه ويژگی های شخصيتی بودند؟
پاسخ اجمالی:

امام حسن(ع)، از چهره‌های برجسته اخلاقی است که رفتار و کردارش روشنگر راه هدایت است. انجام بيست و پنج سفر حج به صورت پیاده از ويژگی های مهم رفتاری اوست. بذل و بخشش در راه خدا، یکی دیگر از ویژگی های اخلاقی آن امام بزرگوار است؛ بطوری كه در طول زندگی خود، سه بار و هر بار نیمی از دارای خود را در راه خدا بخشیده است. ارتباط امام با كوفیانی كه براي حج به حجاز می آمدند، نشانه پذيرش امامت آن حضرت، از سوی آنان است. همچنین پيامبر(ص) در سخنانی ضمن اظهار علاقه به آن حضرت، دیگران را به دوست داشتن ايشان ترغيب می کند.

افسانه ازدواج های مکرّر امام حسن(ع)

پرسش : آیا امام حسن (ع) همسران متعدد داشت؟ گروهی از مورخان همسران متعددی به حضرت امام مجتبی (ع) نسبت داده، نوشته اند که آن حضرت همسران متعددی تزویج می کرد و پس از اندکی آنها را طلاق می داد و به جای آنها زنان دیگری اختیار می نمود؛ می گویند به همین دلیل تعداد همسران آن حضرت زیاد بود بطوری که این موضوع زبانزد مردم شده بود، آیا این موضوع صحت دارد؟
پاسخ اجمالی:

امام مجتبى(ع) پرورش یافته دامان حضرت علی(ع) و فاطمه(س)، از جهات مختلف، شخصیّتى برجسته داشت و در آن عصر هیچ کس از لحاظ کثرت عبادت به پایه او نمى رسید؛ لذا چنین نسبتی به ایشان قابل قبول نیست. ضمن اینکه جز عده معدودی از زنان، به عنوان همسر ایشان بیان نشده؛ و فرزندان حضرت معدود است. این مسئله شایعه ای است که دشمنان حضرت برای کم کردن نفوذ اهل بیت بیان کرده اند و اخباری که در این باره بیان شده نیز جعلی است.

شجاعت امام حسن(ع)

پرسش : شجاعت امام حسن(ع) چگونه بیان شده است؟
پاسخ اجمالی:

امام حسن(ع)، به شهادت تاریخ، فردى سخت شجاع و با شهامت بود، آمادگى او براى جانبازى در راه حق به قدرى بود که امیر مومنان در جنگ صفین از یاران خود خواست که او و برادرش حسین بن على(ع) را از ادامه جنگ با دشمن باز دارند تا نسل پیامبر(ص) با کشته شدن این دو شخصیت از بین نرود. ایشان هرگز در بیان حق و دفاع از حریم اسلام نرمش نشان نمى‏ داد. او علناً از اعمال ضد اسلامى معاویه انتقاد مى‏ کرد و سوابق زشت و ننگین معاویه و دودمان بنى امیه را بى پروا فاش مى ‏ساخت.

خديجه برترين همسر پيامبر(ص)

پرسش : چه كسی برترين همسر پيامبر اسلام(ص) بود؟
پاسخ اجمالی:

برترين همسر پيامبر(ص) خديجه كبرى مادر زهرا(س) مي باشد؛ در روایات آمده؛ جبرئيل بر پيامبر(ص) نازل شد و ظرفى آورد كه در آن طعام و شراب بهشتى بود؛ و گفت: اين مائده مال خديجه است. به او مژده بده به قصرى در بهشت. پيامبر(ص) می فرمود: هرگز خداوند زني بهتر از خديجه به من نداده، وقتي مردم به من کافر شدند، او ايمان آورد، وقتى مرا تکذيب کردند، او تصديقم نمود و وقتى که مردم مرا از خود راندند او با اموالش ياريم کرد.

علت نام گذاری ماه رمضان به «شهر الله»؟

پرسش : چرا ماه رمضان را «شهر الله» می گویند؟
پاسخ اجمالی:

درباره وجه تسمیه ماه رمضان به «شهر الله» می توان گفت: چون در اين ماه «صوم الله» مطرح است و روزه مال خداست و اين ماه، ماه روزه است، ماه رمضان را «شهر الله» مي ‏نامند. در روايتی فرموده ‏اند: «نگوييد رمضان آمد، رمضان رفت، بگوييد: ماه رمضان آمد و ماه رمضان رفت؛ زيرا رمضان اسمی از اسماي مبارك خداي سبحان است». اگر انسان در شهر الله، به لقاء الله نرسد، به باطن روزه نرسيده؛ بلكه روزه‏ ای در سطح طبيعت گرفته است، پاداشی هم كه به او مي رسد در همان سطح خواهد بود.

سفارش به دعا و استغفار در ماه رمضان

پرسش : رسول خدا(ص) درباره دعا و استغفار در ماه رمضان چه توصيه اي به مسلمانان نمودند؟
پاسخ اجمالی:

یکی از وظايف انسان روزه دار در ماه رمضان، توبه و دعاست. رسول خدا(ص) فرمود: «از گناهان خود در اين ماه توبه كنيد و هنگام نماز دستها را به دعا برداريد» كه اين دعاها مستجاب است و بهترين حال هم حالت نماز است مخصوصاً دعاي بعد از نماز مورد سفارش قرار گرفته است.

بهترین عمل در ماه رمضان؟

پرسش : بهترین عمل در ماه رمضان چیست؟
پاسخ اجمالی:

حضرت علی(ع) از پيامبر(ص) درباره بهترين عمل در ماه مبارك رمضان سوال نمودند؛ ايشان فرمودند: «بهترين عمل در اين ماه، اجتناب از محرمات خداست». ورع و پارسايي درجاتي دارد: اولين درجه آن، ورعِ اهل توبه است یعنی انسان از معصیت بپرهیزد. از اين بالاتر، ورع اهل صلاح است كه از کارهای شبهه ناک نيز ‏پرهيز مي كنند. از اين بالاتر ورع اهل تقواست كه علاوه بر پرهيز از محرمات و مشتبهات، از حلالهايي كه انسان را به سوي مشتبه مي‏ كشاند، نيز دوري مي كنند. درجه بالاتر ورع صدّيقين است كه از هر چه غير خداست وارسته ‏اند و از هر چه غير حق است پرهيز مي كنند.

احترام به بزرگان و ترحم بر کودکان در ماه رمضان

پرسش : رسول خدا(ص) چگونه مردم را در ماه رمضان به احترام به بزرگان و ترحم بر کودکان توصیه نمودند؟
پاسخ اجمالی:

رسول خدا(ص) در آستانه ماه مبارک رمضان طی خطبه شعبانیه به اصحاب فرمود: «بزرگانتان را گرامی بداريد و بر كودكان رحمت آريد». البته بزرگي تنها به سنّ نيست؛ بلكه اگر كسي از شما از نظر مقام معنوي بزرگتر بود او را گرامي بداريد، هر چند از نظر سني كوچكتر باشد. در ماه مبارك رمضان می ‏بايست نسبت به كساني كه زير دست انسان حساب مي شوند ارفاق و ملاطفت داشت؛ چرا که زيردست و بالادست در قيامت مشخص مي شود.

ولادت امام زمان(عج) در کتب و منابع اهل سنت؟

پرسش : آیا به موضوع ولادت امام زمان(عج) در کتب و منابع اهل سنت اشاره شده است؟
پاسخ اجمالی:

موضوع ولادت امام زمان(عج) تصریحا و یا تلویحا در برخی منابع اهل سنت و طی قرون متمادی گزارش شده است. برای مثال در کتاب هایی چون اسنی المطالب، تذکره الخواص، کفایه الطالب، العبر، الصواعق، الاتحاف و الاعلام می توان نشانی از این گزارش ها یافت. حتی برخی از مولفین تعداد چنین گزارش هایی را در منابع اهل سنت تا 128 مورد شمرده اند. اما باید توجه داشت که بسیاری از این گزارش ها از سوی مولفین سنی مذهب، مورد قضاوت مبنی بر صحت یا عدم صحت قرار نگرفته اند.

حکمت روزه گرفتن؟

پرسش : حکمت روزه گرفتن چیست؟
پاسخ اجمالی:

حكمت گرفتن «روزه» براي اين است كه انسان به «تقوا» برسد و انسان باتقوا دو درجه دارد: يكي همان بهشتي كه در آن نعمتهاي فراوان موجود است و اين براي لذايذ ظاهري است. يكي هم مقام «عنداللهی» شدن است؛ «في مقعد صدقٍ عند مليكٍ مقتدر» در اين مرحله ديگر سخن از سيب و گلابي نيست؛ چون جنت و نهر، مأكولات و مشروبات از آنِ جسم و بدن اوست امّا لقاي حق براي روح اوست و اين سرّ و باطن روزه است.

قرآن و ارجاع به «روزه» برای حل مشكلات

پرسش : خداوند در کجای قرآن، مردم را برای حل مشکلات و سختیهای زندگی شان به «روزه» گرفتن امر کرده است؟
پاسخ اجمالی:

از آنجا كه در مسير زندگي دشواري و مشكلات زیادی وجود دارد، قرآن دستور داده‏ است كه در شدايد و مشكلات روزه بگيريد؛ يعني اگر ما در هر نمازي چند بار از خدا استعانت مي ‏كنيم و مي ‏گوييم: «إِيَّاکَ نَعْبُدُ وَ إِيَّاکَ نَسْتَعينُ» راه كمك‏ رساني را هم خدا بيان فرموده است «وَ اسْتَعينُوا بِالصَّبْرِ وَ الصَّلاةِ»؛ كه اين صبر به روزه تفسير شده و در حديث آمده كه هرگاه براي كسي مشكل يا حادثه خاصي پيش آمد بايد براي دفع يا رفع آن روزه بگيرد؛ نه تنها در جنگ، بلكه اگر مشكلات ديگري هم براي انسان پيش آمد، بايد براي حل آنها، روزه گرفت.

«روزه» موجب معطر شدن انسان در قیامت

پرسش : روایات اسلامی چه چیزی را موجب معطر شدن و مطیب شدن در قیامت معرفی نموده است؟
پاسخ اجمالی:

از امام صادق(ع) نقل شده كه، اگر كسي در روز گرمي روزه بگيرد و تشنه شود، خداوند هزار فرشته را موكّل مي كند تا چهره او را مسح كنند و تا هنگام افطار به او بشارت دهند و هنگام افطار خدا مي فرمايد: «عجب معطري و چه بوي خوبي داري! فرشتگانِ من شاهد باشيد كه من او را آمرزيدم». باطنِ روزه، انسان را به آنجا مي رساند كه مخاطب خدا قرار مي گيرد، اگر تاكنون مي ‏گفت «يا الله» از آن به بعد، خداوند مي فرمايد: «يا عبدى».

روزه موجب یادآوری تشنگی و گرسنگی «قیامت»

پرسش : چگونه روزه ماه رمضان انسان را به یاد تشنگی و گرسنگی «قیامت» می اندازد؟
پاسخ اجمالی:

اين كه در بعضي از روايات آمده است كه: «روزه بگيريد تا گرسنه شويد و درد گرسنگان را بچشيد»، به آن خاطر است كه در قيامت عدّه ‏اي واقعاً گرسنه هستند و هر چه غذا مي‏ خورند سير نمي شوند و علتش اين است كه آنها در دنيا هرگز سير نمي شدند؛ چون حسّ آز و طمع تمام شدني نيست؛ لذا توصيه شده كه بيشتر به فكر گرسنگي و تشنگي قيامت باشيد تا به فكر گرسنگي و تشنگي ديگران.

دعاي فرشتگان برای روزه دار مخلص

پرسش : دعای فرشتگان مشمول كدام روزه دار می شود؟
پاسخ اجمالی:

فرشتگان موكلند كه براي روزه ‏داران دعا كنند. هر فرشته درجه ‏اي دارد فرشته ‏اي موكل است براي بندگان مخلص روزه ‏دار دعا كند، غير از فرشته ‏اي است كه موكل دعا براي غير روزه ‏داران است. درجات فرشتگان و دعاهاي آنها هم تفاوت دارد. آنچه را فرشتگان براي روزه‏ داران مسئلت مي كنند، باطن روزه است. تا چه اندازه ما به باطن روزه مي ‏پردازيم كه نه تنها ظاهرمان روزه بگيرد و چيزي نخوريم و نياشاميم؛ بلكه سر و درون ما هم روزه بگيرد؟ نگذاريم خاطره ‏اي در دل خطور كند كه خدا نمي پسندد.

ناعادلانه بودن کفاره روزه خواری عمدی!

پرسش : آیا دو ماه روزه گرفتن علاوه بر قضای آن روز برای کفاره تنها یک روز روزه خواری اجحاف نیست؟!
پاسخ اجمالی:

در متون دینی آثار والایی برای روزه بیان شده است. برای رعایت حرمت چنین عبادت مهمی باید از سوی خداوند به عنوان قانونگذار جریمه های سنگینی وضع شود تا کسی از آن تخطی نکند. علاوه بر آن چنین جریمه ای آثار تربیتی و روانی بسیار مثبتی برای توبه کنندگانی که می خواهند روح شان را از عصیان روزه خواری برهانند، دارد. از آن گذشته کفاره روزه منحصر در این یک مورد نیست و می توان با اطعام فقرا که خود عاملی جهت شکل گیری بیشتر عدالت اجتماعی است، این کفاره را به جا آورد.
در نهایت خداوند به تصریح آیه 286 سوره بقره «هیچ کس را، جز به اندازه توانایی اش، تکلیف نمى کند»؛ لذا فقها فرموده اند: كسى كه كفاره روزه بر او واجب شود، بايد يكى از اين دو (60 روز روزه گرفتن یا اطعام 60 فقیر) را انجام دهد و اگر هيچ يک از اينها برايش مقدور نيست، بايد يا 18 روز روزه بگيرد و يا چند مُدّ طعام به فقير بدهد و اگر نتواند هرچند روز را كه مى‏ تواند روزه بگيرد و اگر آن را هم نتواند انجام دهد، بايد استغفار كند.
این میزان از رأفت و ارفاق در حکم کفاره نشان می دهد که هدف خداوند از تشریع چنین حکمی نه آزار بندگان و نه ظلم به آنهاست بلکه او توبه و رشد معنوی بندگان و نفوذ هر چه بیشتر عدالت اجتماعی در لایه های مختلف اجتماعی شان را مد نظر قرار داده است.